Hiến pháp sửa đổi: Chính quyền địa phương hai cấp và mô hình chỉ định nhân sự mới
Điều chỉnh mô hình tổ chức hành chính hai cấp
Theo đó, Điều 110 của Hiến pháp được sửa đổi như sau:
Các đơn vị hành chính của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam được tổ chức thành hai cấp, gồm tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và các đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương do luật định.
Đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt do Quốc hội thành lập.
Việc thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính phải lấy ý kiến Nhân dân địa phương và thực hiện theo trình tự, thủ tục do Quốc hội quy định.
Sắp xếp lại chính quyền địa phương, giảm cấp trung gian
Điều 111 của Hiến pháp được sửa đổi theo hướng tổ chức chính quyền địa phương tại các đơn vị hành chính phù hợp đặc điểm nông thôn, đô thị, hải đảo, do Quốc hội quy định.
Chính quyền địa phương ở đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt cũng do Quốc hội quy định tại thời điểm thành lập đơn vị.
Như vậy, cơ cấu tổ chức Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân sẽ được linh hoạt điều chỉnh theo đặc điểm từng vùng, loại hình đô thị, nông thôn hoặc đặc khu – thay vì thống nhất cứng như trước đây.
Tái khẳng định vai trò của Mặt trận và các tổ chức chính trị – xã hội
Điều 9 của Hiến pháp được sửa đổi và bổ sung để tái khẳng định vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là tổ chức liên minh chính trị, cơ sở chính trị của chính quyền Nhân dân, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Mặt trận có chức năng: Tập hợp và phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc; Thể hiện ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của Nhân dân; Giám sát, phản biện xã hội; tham gia xây dựng Đảng, chính quyền; thực hiện đối ngoại nhân dân; Phản ánh ý kiến, kiến nghị của Nhân dân đến các cơ quan nhà nước.
Các tổ chức chính trị – xã hội như Công đoàn Việt Nam, Hội Nông dân, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Hội Cựu chiến binh Việt Nam là thành viên trực thuộc Mặt trận, hoạt động theo nguyên tắc hiệp thương, thống nhất hành động.
Điều 10 cũng được sửa đổi để xác lập Công đoàn Việt Nam là tổ chức đại diện duy nhất của người lao động ở cấp quốc gia trong quan hệ lao động và quốc tế. Công đoàn có vai trò tham gia quản lý, giám sát Nhà nước, bảo vệ quyền lợi của đoàn viên và người lao động.
Mở rộng chủ thể trình dự án luật
Khoản 1 Điều 84 của Hiến pháp được sửa đổi, theo đó bổ sung thẩm quyền trình dự án luật, pháp lệnh cho các cơ quan trung ương của tổ chức chính trị – xã hội.
Cụ thể, Chủ tịch nước, Ủy ban thường vụ Quốc hội, Hội đồng dân tộc, Ủy ban của Quốc hội, Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Kiểm toán nhà nước, Ủy ban trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và cơ quan trung ương của tổ chức chính trị - xã hội có quyền trình dự án luật trước Quốc hội, trình dự án pháp lệnh trước Ủy ban thường vụ Quốc hội.
Chấm dứt đơn vị hành chính cấp huyện từ 1/7/2025
Nghị quyết nêu rõ: từ ngày 1/7/2025, đơn vị hành chính cấp huyện trên cả nước sẽ kết thúc hoạt động. Việc sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy tại các đơn vị hành chính sau sắp xếp được thực hiện thông qua hình thức chỉ định, không tiến hành bầu cử như trước.
Cụ thể:
Không tổ chức bầu Chủ tịch, Phó Chủ tịch HĐND; Trưởng các Ban HĐND; Chủ tịch, Phó Chủ tịch, Ủy viên UBND tại đơn vị hành chính hình thành sau sắp xếp.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ định các chức danh HĐND cấp tỉnh và Trưởng đoàn ĐBQH ở tỉnh, thành phố mới.
Thủ tướng Chính phủ chỉ định Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND cấp tỉnh mới.
Thường trực HĐND cấp tỉnh chỉ định các chức danh ở cấp huyện sau sắp xếp.
Trường hợp đặc biệt, có thể chỉ định nhân sự không phải là đại biểu HĐND đảm nhận các chức danh lãnh đạo HĐND, hoặc được xem là đại biểu lâm thời ở các đơn vị hành chính chưa đủ điều kiện bầu cử.
Đề xuất siết chặt chính sách kiểm soát thực phẩm bảo vệ sức khỏe
Những đối tượng nào không chịu thuế VAT từ 1/7?
Từ 1/7, chính quyền cấp xã sẽ vận hành ra sao?
Đề xuất tăng lương tối thiểu vùng, mức cao nhất lên đến 9,2%
Trẻ em mầm non và học sinh phổ thông được miễn học phí
Bộ Nội vụ hướng dẫn các đối tượng được giải quyết nghỉ việc theo Nghị định 178