Kỳ vọng mới trong công tác bảo tồn kiến trúc Pháp độc đáo trên phố cổ Hà Nội
Hiện hữu trên nhiều con phố
Qua bao thăng trầm của lịch sử, hiện hữu bên cạnh những căn nhà thiết kế hiện đại ở Hà Nội là những căn nhà cũ xây từ thời Pháp. Nét đặc trưng dễ nhận biết nhất của những ngôi nhà này là được sơn bằng vôi màu vàng nhạt với cửa gỗ màu xanh và lối kiến trúc khá cầu kỳ, có đỉnh mái vươn cao hoặc nhô lên vừa phải, ban công hình bán nguyệt ôm trọn cửa ra vào hoặc chạy dài suốt mặt tiền của ngôi nhà, lan can được trang trí khá đơn giản kiểu con tiện và được đắp các hình nổi phía trên bằng vữa hoặc xi măng tạo thành những hình nổi lên.
Những ngôi nhà kiến trúc Pháp đa số đều được xây thành hai tầng, số ít có từ ba tầng trở lên, nhà kiểu Pháp rất hẹp, có dạng hình ống, chiều ngang từ 4m trở lên, rộng 8m, dài 15 đến 40m, hầu như nhà xây theo lối kiến trúc này có gian mặt tiền tầng một được sử dụng làm cửa hàng kinh doanh hoặc cho thuê như hiện nay, sinh hoạt của các hộ gia đình ở phần còn lại của tầng một và toàn bộ các tầng trên của ngôi nhà.
Mặc dù một số ngôi nhà đã được cải tạo lại hoặc xuống cấp nhưng vẫn còn nguyên lối kiến trúc cầu kỳ trên từng mảng hoa văn tinh xảo, những hình khối, đường nét tự nhiên mà tinh tế như hòa quyện vào với nhau, tạo nên màu sắc hết sức hài hòa, cân đối. Những căn nhà kiến trúc Pháp không chỉ là một bộ phận của di sản kiến trúc thuộc địa Pháp tại Việt Nam mà nó còn mang những giá trị về kiến trúc, văn hóa, lịch sử rất riêng của con người Việt Nam trong thời kỳ chống Pháp.
Hiện trạng xuống cấp
Việc bảo tồn các công trình kiến trúc Pháp tại Hà Nội chính là bảo tồn lịch sử, bảo tồn di sản không phải Thủ đô nào trên thế giới cũng có được. Dẫu vậy, điều hiện chúng ta còn thấy chỉ là những căn nhà đã bạc phếch, hoen dấu thời gian mà chủ nhân của nó dường như cứ để mặc, hoặc che chắn tạm.
Như nhiều ngôi nhà thuộc sở hữu tư nhân trên khu phố cổ, vì nhu cầu cuộc sống, vì sự xuống cấp của căn nhà, người dân đã sửa chữa, cơi nới diện tích khiến tình trạng xuống cấp ngày càng nhanh chóng, các đường nét kiến trúc bị hư hại thậm chí đổ nát tới mức báo động.
Dù các cấp chính quyền, ban ngành liên quan cũng đã nhận thấy và có giải pháp bảo tồn nhưng dường như, để bảo tồn trọn vẹn là điều rất khó khăn. Thực tế phải thừa nhận, chúng ta chưa tìm ra những phương án di dời dân cư hợp lý, thuận lòng dân nên việc họ chống đối, kiên quyết bám trụ dù phải chịu cảnh sống trong những căn nhà xập xệ, mất an toàn cũng là điều dễ lý giải.
Kỳ vọng mới cho công tác bảo tồn nhà cổ từ Luật Thủ đô (sửa đổi)
Xuất phát từ thực tế trên, bên cạnh việc kế thừa một số quy định cũ, Luật Thủ đô (sửa đổi) đã bổ sung nhiều nội dung phù hợp với đặc thù riêng, duy nhất của Thủ đô Hà Nội.
Đơn cử, luật cho phép UBND TP Hà Nội được quyết định thành lập, quy định tổ chức, hoạt động của Quỹ Bảo tồn khu vực nội đô lịch sử của Thủ đô. Nguồn lực này hỗ trợ cho chương trình, dự án, hoạt động phi dự án thực hiện cải tạo, chỉnh trang đô thị gắn với bảo tồn, tu bổ, phục hồi và phát huy giá trị văn hóa, lịch sử của khu vực nội đô lịch sử; tu bổ, phục hồi công trình kiến trúc có giá trị trên địa bàn thành phố.
Luật cũng cho phép các chủ sở hữu nhà, người sử dụng đất tại khu vực đô thị có quyền tự đề xuất thực hiện dự án cải tạo, chỉnh trang khi được toàn bộ số chủ sở hữu nhà, người sử dụng đất nằm trong ranh giới dự án đề xuất cải tạo, chỉnh trang đồng thuận góp quyền sử dụng đất, điều chỉnh lại đất đai theo quy định của pháp luật về đất đai.
Không gian trầm mặc, cổ kính làm nên vẻ đẹp phố cổ Thủ đô. Khó có thể hình dung nổi, Hà Nội sẽ thế nào nếu vắng đi hình ảnh của những căn nhà cổ trên các con phố. Vì thế, cần phải cải tạo, bảo tồn một cách có hiệu quả để lưu giữ trọn vẹn được dấu ấn trong lối kiến trúc Pháp cổ ở Hà Nội để lưu giữ trọn vẹn nhất một phần ký ức Hà Nội xưa.
Hình ảnh Bệnh viện Việt Đức cơ sở 2 gây lãng phí, thiệt hại ngân sách
Tại sao vẫn tiếp tục xuất hiện những ngôi nhà siêu mỏng, siêu méo?
Hà Nội: tăng cường quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn cho đến khi hoàn thành sáp nhập
Hà Nội chấn chỉnh, xử lý cơ quan, đơn vị có trụ sở để hoang hóa, sử dụng kém hiệu quả
Dịp lễ, xe tải bị cấm vào nội thành TP Hồ Chí Minh trong một số khung giờ cao điểm
Ô tô 16 chỗ trở lên không được phép di chuyển trên phố Ngọc Hà