Trái phiếu chính phủ: nền tảng huy động vốn bền vững và an toàn

Hoàn thiện chức năng huy động vốn cho ngân sách Nhà nước

Chiều ngày 5/12, Bộ Tài chính đã tổ chức “Hội nghị tổng kết 15 năm phát triển thị trường trái phiếu chính phủ”, nhằm đánh giá kết quả đạt được và đề ra định hướng phát triển đến năm 2030. Tham dự hội nghị có đại diện các ban Đảng, Ủy ban của Quốc hội, các bộ, ngành, địa phương, đại sứ quán, tổ chức quốc tế, các cơ quan quản lý và vận hành thị trường, tổ chức phát hành trái phiếu, ngân hàng, hiệp hội trái phiếu, các thành viên thị trường.

Kể từ khi chính thức đi vào hoạt động năm 2009, thị trường TPCP đã được xây dựng và phát triển với khung pháp lý đồng bộ. Hệ thống pháp luật liên quan, từ Luật Quản lý nợ công, Luật Ngân sách nhà nước đến Luật Chứng khoán, đã được điều chỉnh để chuẩn hóa quy trình phát hành, phương thức đấu thầu và nghiệp vụ phát hành bổ sung, phù hợp với thông lệ quốc tế.

Đồng thời, đã hình thành hệ thống nhà tạo lập thị trường đóng vai trò tạo thanh khoản trên thị trường sơ cấp và trên thị trường thứ cấp; phát triển các sản phẩm TPCP với đầy đủ các kỳ hạn chuẩn, các sản phẩm có kỳ trả lãi linh hoạt để đáp ứng nhu cầu của nhà đầu tư. Ngoài ra, đã rút ngắn thời gian từ phát hành đến thanh toán, niêm yết và giao dịch trái phiếu; triển khai các giải pháp thúc đẩy thị trường thứ cấp; phát triển các sản phẩm phái sinh trên TPCP để đa dạng hóa kênh đầu tư cho nhà đầu tư.

Bên cạnh đó, thị trường TPCP đã thực hiện tốt chức năng huy động vốn cho ngân sách nhà nước (NSNN) để phục vụ đầu tư phát triển, gắn việc tổ chức phát hành TPCP với tái cơ cấu nợ Chính phủ; hỗ trợ các ngân hàng chính sách phát hành trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh và chính quyền địa phương phát hành trái phiếu chính quyền địa phương.

Công tác huy động vốn TPCP đã góp phần tái cơ cấu hình thức vay của Chính phủ, trong điều kiện thị trường thuận lợi, Kho bạc Nhà nước đã tập trung phát hành TPCP kỳ hạn dài từ 10 năm trở lên, qua đó kéo dài kỳ hạn còn lại của danh mục nợ TPCP lên 9,05 năm thời điểm tháng 11/2024. Đồng thời, lãi suất phát hành liên tục giảm (từ mức 6-8% trước năm 2014 xuống 2-4% hiện nay). Những nỗ lực này đã góp phần nâng cao hệ số tín nhiệm quốc gia, với xếp hạng BB+ từ các tổ chức uy tín như S&P và Fitch.

Ngoài ra, thanh khoản thị trường thứ cấp ngày càng cải thiện, với nhiều sản phẩm giao dịch đa dạng, bên cạnh 2 sản phẩm cơ bản là Outright và Repos, đã triển khai sản phẩm bán kết hợp mua lại, giao dịch vay và cho vay; từ ngày 4/7/2019 sản phẩm hợp đồng tương lai TPCP kỳ hạn 5 năm được chính thức đưa vào giao dịch.

Mục tiêu đến năm 2030: dư nợ trái phiếu đạt tối thiểu 58% GDP

Theo Chiến lược Phát triển Kinh tế - Xã hội giai đoạn 2021-2030, Việt Nam hướng tới mục tiêu trở thành quốc gia công nghiệp hiện đại và đạt mức thu nhập trung bình cao vào năm 2030.

Để hỗ trợ các mục tiêu này, thị trường trái phiếu, đặc biệt là TPCP, được xác định là kênh huy động vốn chủ đạo. Mục tiêu cụ thể là đưa dư nợ thị trường trái phiếu đạt ít nhất 58% GDP vào năm 2030, góp phần đảm bảo nguồn vốn bền vững cho các dự án trọng điểm quốc gia và tái cơ cấu nền kinh tế.

Một trong những giải pháp quan trọng là phát hành trái phiếu định kỳ và tập trung vào tái cơ cấu danh mục nợ TPCP theo hướng bền vững. Việc đảm bảo các kỳ hạn trái phiếu từ 3 đến 30 năm được phát hành đầy đủ sẽ đáp ứng nhu cầu đa dạng của nhà đầu tư, đồng thời tăng tính ổn định và hiệu quả của danh mục nợ công.

Thị trường thứ cấp sẽ được cải tiến cả về tổ chức lẫn hệ thống giao dịch nhằm tăng cường tính minh bạch và thanh khoản. Một mục tiêu quan trọng là xây dựng đường cong lãi suất chuẩn, tạo nền tảng cho sự phát triển của thị trường tài chính quốc gia. Đường cong này không chỉ phản ánh chính xác chi phí vốn mà còn hỗ trợ nhà đầu tư trong việc định giá các tài sản tài chính khác.

Việc mở rộng cơ sở nhà đầu tư là yếu tố thiết yếu để nâng cao sức hấp dẫn của thị trường trái phiếu Việt Nam. Các nhà đầu tư nước ngoài, với tiềm lực tài chính lớn và chuyên môn cao, được khuyến khích tham gia thông qua các chính sách ưu đãi và môi trường pháp lý thuận lợi. Đồng thời, nhà tạo lập thị trường sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo thanh khoản và ổn định trên cả thị trường sơ cấp và thứ cấp.

Bên cạnh đó, sự phối hợp chặt chẽ giữa Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước trong điều hành thị trường tài chính sẽ được tăng cường. Các cấu phần như thị trường phái sinh, thị trường tiền tệ và ngoại hối sẽ được phát triển đồng bộ, không chỉ đáp ứng nhu cầu vốn trong nước mà còn nâng cao khả năng hội nhập với thị trường tài chính quốc tế. Việc hợp tác với các tổ chức quốc tế và kết nối với nhà đầu tư nước ngoài sẽ góp phần gia tăng sức hút của thị trường trái phiếu Việt Nam, đưa nước ta trở thành điểm sáng trong khu vực.

Với những giải pháp đồng bộ và chiến lược dài hạn, thị trường TPCP không chỉ đáp ứng mục tiêu phát triển kinh tế mà còn tạo nền tảng tài chính vững chắc, đóng góp tích cực vào sự nghiệp công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước.

ĐỌC TIẾP

Lắng nghe người dân, doanh nghiệp để phục vụ tốt hơn

Sự kiện - Dư luận 19:59 19/05/2025

Trao Huy hiệu 30 năm tuổi Đảng tặng Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh

Thủ tướng lập tổ công tác đặc biệt, mở đợt truy quét buôn lậu, hàng giả, gian lận thương mại

Đề xuất tiếp tục miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp đến hết năm 2030

Hà Nội sắp xếp các hội quần chúng trực thuộc Mặt trận với tinh thần "vừa chạy vừa xếp hàng"

Cắt giảm thủ tục hành chính, tăng cường phân cấp cho doanh nghiệp